پی آر پی مخفف Platelet Rich Plasma است. پلاسما یکی از اجزای خون شماست که حاوی سلول ها و مواد متعددی از جمله پلاکت ها است . پلاکت ها حاوی فاکتورها یا پروتئین های خاصی هستند که به رشد سلول ها کمک می کنند.پی آر پی حاوی مقادیر زیادی ازاین فاکتورهای رشد باعث تکثیر سلول ها، تمایز سلولی درهنگام بازسازی بافت ها و تسریع درترمیم بافت ها میگردد.
با جداسازی پلاسما از خون وتغلیظ آن توسط سانتریفیوژ، پی آر پی تولید میشود. غلظت فاکتورهای رشد به دست آمده از محلول پی آر پی ،حدودا 2-8 برابرغلظت پلاسمای طبیعی در خون است.
از این روش درمانی میتوان برای درمان بسیاری از بیماری ها یا مشکلات و آسیب ها استفاده کرد.
امروزه با توجه به اثر بخشی پی آرپی، استفاده از پی آرپی درمانی رو به گسترش است.
.
شاید بیشترین موردی که در زمینه ی پی آر پی به گوش تان خورده، مسائل پوست و مو باشد اما تزریق پی آر پی در درمان آسیب ها و بیماری های عضلانی واسکلتی جایگاه ویژه ای دارد.
این درمان نسبتا جدید و موثر در کلینیک پزشکی ورزشی ما برای بیمارن ارائه میگردد .
بسیاری از آسیب های اسکلتی عضلانی به درمان پی آر پی یا پلاکت درمانی پاسخ بسیاری خوبی میدهند.
از جمله آنها:
درست است که هنوز آرتروز درمان قطعی ندارد اما مطالعات نشان داده که تزریق PRP می تواند علائم این بیماری را درمان و به طور قابل توجهی آنها را تسکین دهد.
افرادی که تحت درمان پی آرپی برای آرتروز قرار می گیرند ، کاهش قابل توجهی در درد و سفتی مفصل دارند. علاوه بر این ، عملکرد مفصل این افراد نیز پس از تزریق بسیار بهبود می یابد.
همراه با فیزیوتراپی و تغییرسبک زندگی ، PRP درمان بسیار موثری در آرتروز است.
مطالعات نشان داده که تزریق پی آرپی نسبت به تزریق ژل ،کورتون یا ازون تاثیرات بهتر و قابل توجهی داشته و میتواند غضروف آسیب دیده را بازسازی کند.
فشاراضافه بر روی مفصل زانو یا حرکات چرخشی ناگهانی مفصل میتواند منجر به پارگی و بیرون زدگی منیسک های زانو گردد.به ویژه اگراین پارگی ها درمنطقه محیطی منیسک واقع شده باشند، امکان ترمیم شان بیشتر است.
انجام prp به عنوان یک درمان کارآمد با اثر طولانی ،نه تنها فرد را از انجام جراحی بی نیاز می کند، بلکه از عوارض پارگی منیسک که آرتروز زودرس، تخریب استخوانی وغضروفی ناشی از آن نیز پیشگیری میکند.
تزریق پی آر پی برای درمان آسیب های رباط مانند ACL یا MCL در زانو یا رباط های مفصل مچ پا نیز بسیار مفید است. بیماران و به ویژه ورزشکارانی که تحت درمان با تزریق PRP قرار میگیرند دردشان به میزان قابل توجهی کاهش یافته و سریعتر به کار یا ورزش خود بازمیگردند،این در حالی ست که افرادی که مشکل مشابه داشته اما پی آر پی انجام نمیدهند، احساس ناراحتی مداومی را در مفصل خودگزارش میکنند. انجام پی آر پی به نوبه خود بی ثباتی پویای مفصل را کاهش می دهد.
پی آر پی با افزایش تعداد سلول های تاندونی و افزایش عروق در ناحیه آسیب دیده ی تاندون و تحریک سنتز کلاژن، باعث ترمیم بافت آسیب دیده ی تاندون شده و زمان بهبودی را کوتاه تر میکند.
از جمله آسیب های تاندونی که طی آسیب پاسخ خوبی به درمان با PRP میدهند: التهاب تاندون کشک، التهاب یا پارگی تاندون های شانه ، همسترینگ یا چهارسر ران، التهاب یا پارگی تاندون آشیل ، التهاب محل اتصال تاندون های آرنج
مطالعات متعدد نتایج استفاده از PRP در درمان آسیب های عضلانی مانند کشیدگی یا پارگی را بررسی کرده ونشان داده که پی آر پی باعث بهبود عضله ی آسیب دیده از طریق فاکتورهای رشد آنابولیک آزاد شده از پلاکت های فعال می شود و با این کاربه طور بالقوه درد، تورم و زمان بازگشت به بازی را کاهش می دهد. درمان به موقع، احتمال کشیدگی یا پارگی مجدد در آن ناحیه را کاهش میدهد. عضلاتی مانند همسترینگ، عضلات چهار سر ران، گاستروکنمیوس وعضلات خم کننده مفصل ران ، که بارهای انقباضی خارج از مرکز را حفظ می کنند ،بیشتر در معرض کشیدگی و پارگی قرار میگیرند.نوع عضله ، نحوه ی آماده سازی پی آر پی، غلظت بهینه ی پلاکت ، وجود لکوسیت ها و حجم مایع PRP و همچنین تعداد و زمان تزریق ها بر روی میزان اثر آن متفاوت است.
التهاب فاشیای کف پا که به آن خار پاشنه هم گفته میشود یکی از علل درد کف پا در بسیاری از افراد است.
در صورت ادامه دار شدن این التهاب، ممکن است این نیام کف پایی دچار ضخیم شدگی یا حتی پارگی های جزئی شود. بسیاری از بیمارانی که به درمان های معمول مانند مصرف مسکن، استفاده از ژل های داخل کفش، ورزش های کششی کف پا پاسخ نمیدهند را میتوان پی آر پی کرد و تحقیقات علمی نشان داده اند که تزریق PRP در این افراد بسیار موثرتر از تزریق کورتون خواهد بود.
روشی ساده و غیر جراحی می باشد.
یک تزریق منفرد که نیاز به بستری ندارد.
این روش فقط60 -40 دقیقه طول می کشد.
ایمن و قابل اعتماد است زیرا فقط از پلاکت خون خودتان استفاده میشود.
دوره نقاهت بسیار سریع و کوتاهی دارد.
باعث ترمیم عملکرد مفصل و بهبود درد و سفتی آن و بهبود سایر بافت های نرم آسیب دیده میگردد.
PRP از نمونه خون خود بیماران به صورت اوتولوگ بدست می آید. از بیمار خون وریدی به میزان 40-30 سی سی گرفته میشود که بسته به تعداد پلاکت پایه یک فرد، با استفاده از کیت مناسب و تکنیک مورد استفاده ، 3-5 سی سی پلاسمای غنی از پلاکت به دست می آورد.
پس از گرفتن نمونه ی خون، خون ها در لوله های از قبل آماده شده ای که حاوی ماده ی ضد انعقاد است ریخته میشود و پس از آن سانتریفیوژ میگردد. سانتریفیوژ دستگاهی است که بهسرعت میچرخد و اجزاء تشکیلدهندهٔ خون را از یکدیگر جدا میکند. فرایند جداسازی اجزاء خون حدود 15-30 دقیقه زمان میبرد.دو مرتبه سانتریفیوژ انجام میگردد. سانتریفیوژاول برای جدا کردن گلبول های قرمز ازسایر سلول های خونی و سانتریفیوژ دوم برای تغلیظ پلاکت ها انجام می شود.
در مرحله اول سانتریفیوژ با شتاب ثابت گلبول های قرمز را از حجم گلبول های سفید باقیمانده جدا می کند.
پس از اولین مرحله چرخش، خون کامل به سه لایه از هم جدا می شود: لایه فوقانی که پلاسمای حاوی پلاکت هاست، لایه نازک متوسط که معروف به بافی کت که سرشاراز WBCs است، ولایه پایین که بیشتر از RBC ها تشکیل شده است.
برای تولید پی آرپی خالص(P-PRP)، لایه حاوی پلاسما و سطح ناحیه بافی کوت به یک لوله استریل خالی منتقل می شود.
برای تولید پی آر پی غنی از لکوسیتها(L-PRP)، کل لایه از بافی کوت جدا می شود.
در دور دوم چرخش، پلاسمای خالی از پلاکت که از پلاکت ها جدا شده و در لایه ی بالایی لوله قرار دارد را خارج کرده وآنچه می ماند یک پلاسمای غنی از پلاکت است. با توجه به میزان برداشت پلاسمای خالی از پلاکت از پلاسمای غنی از پلاکت میتوان پلاکت را به سه تا ۵ برابر تغلیظ کرد.
یک هفته قبل از تزریق باید از مصرف آسپرین و هرگونه مسکن به جز استامینوفن خوددراری کرد. بیماران با مشکلات قلبی عروقی که از داروهای آسپرین و پلاویکس استفاده میکنند، باید تاییدیه پزشک متخصص قلب و عروق برای قطع حدود 20 روزه این داروها را داشته باشند.
فرد باید قبل از انجام تزریق مایعات و غذا به میزان مورد نیاز خود مصرف کند.
پس از آماده شدن محلول، محل های مورد نظر برای انجام PRP توسط پزشکان متخصص ما درکلینیک تعیین می شود.
قبل از تزریق ، پوست این نواحی باید کاملا با مواد استریل تمیز شود. گاهی و به ندرت برای کاهش درد ناشی از تزریق در برخی افراد از داروهای بی حسی استفاده خواهد شد.گاهی نیز برای تعیین محل دقیق از دستگاه سونوگرافی استفاده میگردد.
پس از اتمام این مراحل، پی آر پی آماده شده در نواحی مورد نظر توسط پزشک تزریق خواهد شد.
تا دو روز بعد از تزریق پی آر پی نباید فعالیت چندانی انجام داد و توصیه به استراحت نسبی میگردد.
بر روی مفصل یا عضله ی آسیب دیده فشار وارد نکنید و از مصرف مسکن ها به جزاستامینوفن ساده خودداری کنید.
بعد از دو روز استراحت فرد میتواند ورزش درمانی زیرنظرمتخصص پزشکی ورزشی را شروع و به ورزش یا کار اصلی خود بازگردد.
پی آر پی روشی اتولوگوس است و در آن از موادی استفاده میشود که مستقیما از بدن بیمار به دست آمده، این مسئله احتمال بروز واکنشهای آلرژیکی را (که گاهی در نتیجهٔ تزریق داروهای دیگری مانند کورتیزون یا اسید هیالورونیک رخ دهد) کاهش میدهد. اما خود عمل تزریق نیز خطرات احتمالی نادرممکن است در پی داشته باشد ، مانند:
برای به حداقل رساندن عوارض پی آر پی تبحر پزشک و اقدامات استریلیزاسیون اهمیت زیادی دارند.
درصورت ایجاد عوارضی مانند عفونت ،تورم یا تب و.. با پزشک خود تماس بگیرید.